‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (2024)

‘DRU-neutraal’,U-link-bussenin Utrecht

Odijk, extra lange U-link-bus

Een nieuw vervoersconcept in de stad en de provincieUtrecht: U-link. 6 buslijnen met hoge frequentie, zo hoog mogelijke snelheid enin de loop van 2020 ook nog gloednieuwe bussen, waaronder elektrische. Delijnnummers: 28, 34, 41, 50, 73 en 77. Voltooi deze reeks! Het zal je nietlukken, er zit geen logica in. In het concept: U-link zit ook niet altijdevenveel logica, zoals zal blijken.

Ik ga er, na wat inleiding, in twee afleveringen verslag vandoen in volgorde van opklimmend lijnnummer:

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (2)

Lijn28: USP – Utrecht Centraal – Leidsche Rijn - Vleuterweide
Lijn 34: Utrecht Westraven – USP – Zeist Vollenhove (- Soesterberg - Amersfoort)
Lijn 41: Utrecht Centraal – Bunnik – Odijk – Werkhoven – Cothen - Wijk bijDuurstede
Lijn 50: Utrecht Centraal – De Bilt KNMI - Zeist Het Rond – Driebergen – Doornen verder naar Veenendaal / Wageningen
Lijn 73: Maarssenbroek – Utrecht Centraal – ZeistVollenhove (- Soesterberg)
Lijn 77: Nieuwegein Centrum – Nieuwegein Galecop – Utrecht Centraal –De Bilt – Bilthoven.

De U-links onderhouden de verbinding tussen de Domstad engrote forenzenplaatsen in de omgeving (behalve lijn 28, die de gemeente Utrechtniet verlaat). Het is als het ware, al zegt niemand dat, de tegenhanger vanR-netin de Hollanden, vaak met even weinig verbetering ten opzichte van de oudesituatie.

Die 6 U-linklijnen worden, evenals de rest van U-OV, gereden doorQbuzz (op lijn 50 in opvallende en zeldzame samenwerking met concullega Syntus/ Keolis). Elke lijn heeft zijn eigen kleur op de lijnennetkaart en op dehaltes.

U-link ging zondag 15 december 2019 van start, één dageerder dantram 22, Utrecht Centraal – Utrecht Science Park (USP). Ik ga alleU-linklijnen doen, drie dagen lang, dwars door elkaar. Die dagen zijn woensdag1, zaterdag 4 en woensdag 8 januari 2020. Zaterdagmorgen 11 januari kom ik eventerug voor nog een paar foto’s.

Ik zal in totaal een kleine 300 kilometer reizen en daarbij28 bussen nemen en 320 foto’s. Een tip voor wie in mijn voetsporen wil tredenals pretrijder in het Utrechtse land. Bij die afstanden is reizen op chipsaldo(15,4 cent per km, plus opstaptarief), minder verstandig en bespaar je veel geldmeteenProvincie Dal Dagkaart.

Die is verkrijgbaar via de site van U-OV en kost € 10,30. Jemoet hem laden op je OV-chipkaart. Hij is op maandag / vrijdag na 9:00 uur en opweekend- en feestdagen de hele dag geldig op alle bussen en trams van Qbuzz enbussen van Syntus binnen Utrecht. Dat is weliswaar de kleinste provincie quaoppervlak, maar zeker niet qua aantal buslijnen en haltes.


Nee, het lijnennet in en om Utrecht noemde ik bij deintroductie van het merkU-OV in 2013 zelfs: ‘Een onontwarbare spaghetti. Jekunt in Utrecht bij vrijwel elke zijstraat in een bus stappen. Maar je wordtvervolgens in tergend laag tempo via zo groot mogelijke omwegen langs zoveelmogelijk rode verkeerslichten naar je bestemming vervoerd’.

Dat verbeterde niet in 2013; er werden zelfs enkelesneldiensten opgeheven. Met U-link worden er weer een paar ingevoerd. Dat ismooi, dat is heel mooi, maar het addertje onder het gras heet: DRU-neutraal.

Wat is DRU?Google ernaar en je vindt alles over… gashaarden! Maar DRU is tevens eenafkorting voor Dienstregelingsuren. DRU is een rekeneenheid voor de kosten vanhet OV. Een voertuig dat een uur lang een lijndienst rijdt *) kost 1 DRU. Alseen lijn 18 uur per dag gereden wordt met 5 bussen, zijn dat 90 DRU’s. Etcetera.

*) Ik weet niet of dat in- of exclusief wachttijden bijde eindpunten is. Een lezer meldde dat het GVB Amsterdam naast DRU’s (uren dathet voertuig echt rijdt voor passagiers) ook WU’s kent, wagenuren, inclusiefwacht-, uit- en inruktijden. Ook is het waarschijnlijk dat er een wegingsfactorwordt toegepast: een 25-meter-bus zal per uur meer kosten dan een Achttax. Maarik vind er niets over in de nota.

De concessie van U-OV omvatte in 2019: 978.500 DRU’s. Dataantal mocht met de introductie van U-link niet overschreden worden in 2020. Nieuwelijnen, extra ritten, allemaal OK. Maar er moeten dan ook altijd lijnen enritten af.

Zo is de Schaakwijk, een hoekje van Utrecht Zuilen, helemaalniet meer bereikbaar per bus. De bewoners daarvan zullen zich wel een pionvoelen in het DRU-schaakspel.

Als je niet uitkijkt, krijg je ook een situatie zoals bij deAntwerpse tram. Het tramnet wordt daar steeds langer maar er rijden steedsminder trams per lijn. De vraag is, hoe de overheid met zo’n kruideniersmentaliteithet OV denkt te kunnen bevorderen. En dat nu langzamerhand de autoschaamtebegint toe te slaan en meer en meer mensen zich tot het OV willen bekeren.

Behalve lijnen en ritten, zijn er ook haltes opgeheven bijde introductie van U-link. Sommige haltes die weinig gebruikt worden, zien deU-link doorrijden, maar er stoppen dan nog wel andere bussen.

Van de halte Vredenburg, in het hart van Utrechtswinkelhart, kun je moeilijk beweren dat die weinig gebruikt werd. Maar ook diehalte is opgeheven, om niet geheel duidelijke redenen. De bussen rijden nu inéén ruk van Utrecht Centraal naar de Neude. Bij veel reizigers maakte dit feitU-link vanaf dag één al impopulair.

We gaan per lijn zien hoe de concessieverlener, de provincieUtrecht, het allemaal uitgewerkt heeft met U-link. Dat staat ook allemaal vermeld in het definitievevervoersplan. Die turf, daar heb ik veel informatie uit geput voor ditartikel. Tussen haakjes, tot 2017 was de concessieverlener het BRU, BestuurRegio Utrecht, zodat je toen kon zeggen dat het BRU over de DRU ging.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (4)

Utrecht, halte Oorsprongpark

Onderweg heb je uiteraard meer aan een dienstregeling perlijn dan aan een vervoersplan. Ook die dienstregelingen biedt U-OV aan op zijnsite. Maar je kunt ze bij U-OV-informatiepunten (bijvoorbeeld in de hal vanUtrecht centraal) ook gratis bekomen in de vorm van een ouderwets, analoogboekje.

Ook handig is deze schematischelijnennetkaart; niet opschaal, maar alle lijnen en haltes staan erop.

En nu: op weg! En dat doe ik altijd graag in de provincie Utrecht.Goed om het allemaal weer eens te zien: de kleinste grote stad van Nederland,al die andere alleraardigste stadjes in de buurt, de bemiddelde forensendorpen,delustwarande van de Utrechtse Heuvelrug. En tevens de meest geschikte oordenvoor wat tegenwoordig een ‘treurtrip’ heet: bewust de lelijkheid opzoeken van bijvoorbeeldboomtowns als Maarssenbroek en Nieuwegein. Utrecht heeft het allemaal, enU-link brengt je er!

Lijn 28: Staan is gezonder dan roken

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (5)

Utrecht Centraal

What’s new, denk je als je de dienstregeling bestudeert vanU-link 28. De route is exact gebleven zoals hij was: USP – Rijnsweerd – Centrum– Utrecht Centraal – Leidsche Rijn – De Meern – Station Vleuten. BehalveVredenburg is er geen enkele andere halte geschrapt, voor zover ik kan nagaan.Het is geen echte sneldienst geworden. De rit van 18 km van begin- tot eindpuntduurt ca. 55 minuten, wat neerkomt op een moyenne van ongeveer 20 km/uur. Maarach, voor een stadsdienst is dat niet eens verschrikkelijk slecht.

De bus rijdt op werkdagen overdags nog steeds elke 7½minuut. Tot voor kort waren er in de spitsuren versterkingsritten vanRijnsweerd tot De Meern Oost, zodat de frequentie op dat deeltraject 3¾ minutenbedroeg. Die ritten zijn geschrapt. En daarmee verdiende de provincie 8200 DRUper jaar, die ergens anders ingezet worden.

Hoe kan dat nou? Het moest toch allemaal beter, sneller enfrequenter met U-link? Dat zit zo. Lijn 28 wordt nu gereden met de gele, dubbelgelede25-meter-monsterbussen die overgeschoten zijn door de opheffing van lijn 12(Utrecht Centraal – USP). Die is op maandag 16 december 2019 vervangen door detram,die nu het leeuwendeel van het vervoer naar USP opvangt. Door diedriebaks-bussen heeft lijn 28 ‘extra capaciteit’ gekregen, vindt U-OV, zodat defrequentie niet verhoogd hoeft te worden.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (6)

Of dat in de praktijk allemaal werkt, ga ik bekijken opwoensdag 8 januari in de middagspits. Die dubbelgelede bakken paraderen langsde halte Stadsschouwburg in het centrum. Die richting Vleuten zitten vol, maarniet overvol, zoals vroeger nog wel eens het geval was op lijn 28.

Ik pak er een naar Utrecht Science Park. Bij de tram- enbushalte Heidelberglaan te midden van de universiteitsgebouwen op USP wordt detram elke 6 minuten goed volgestouwd. Hij vertrekt met tientallen staandepassagiers. En dan moet er bij de Padualaan, de laatste halte op de Campus, ook nog een vrachtmensen in. De op handen zijnde verhoging van de frequentie van de tram naar 3¾minuut is beslist geen overbodige luxe.

Die gekke breuk van 3¾ komt steeds terug in dit verhaal. Datzijn 16 trams per uur, en 16=4x4, kwart-kwartierdienst als het ware, en zo zitdat.

Naast die trams erg veel busverkeer, ’s middags laat in USP.Trams en bussen rijden elkaar zelfs in de wielen. Ze maken gebruik van hetzelfdestuk weg en moeten vaak op elkaar wachten.

Vorig jaar Pasenfietste ik naar USP en nam de moeite om eenlijst samen te stellen van plaatsen en Utrechtse stadswijken die rechtstreeksbereikbaar waren vanuit USP, buiten het centrum en Utrecht Centraal om. Ikvreesde dat er in die handige busdiensten, vaak aansluitend op decollegetijden, drastisch gesneden zou worden na introductie van de tram en hetwoekeren met de DRU’s.

Dat blijkt nu erg mee te vallen. Het lijstje van Pasenluidde:

Plaatsen in de provincie Utrecht en zelfs Gelderland:Amersfoort, Baarn, De Bilt, Bunnik, Bunschoten, Cothen, Driebergen, Doorn,Hoogland, Houten, De Klomp, Leusden, Maarssen, Maarssenbroek, De Meern,Montfoort, Nieuwegein, Odijk, Oudewater, Renswoude, Scherpenzeel, Soest,Soesterberg, Vianen, Werkhoven, Willeskop, Woudenberg, Wijk bij Duurstede,IJsselstein en Zeist.
Utrechtse wijken: Kanaleneiland, Lunetten, Overvecht en Zuilen.

Van al die bestemmingen vervallen nu alleen de rechtstreekseritten naar Bunnik, Odijk, Werkhoven, Cothen, Wijk bij Duurstede, Driebergen enDoorn. Het eerste vijftal is nog bereikbaar door de tram te nemen en bij StadionGalgenwaard over te stappen op U-link 41. En wie de rug op wil, de UtrechtseHeuvelrug bedoel ik, kan lijn 34 nemen (zie het volgende hoofdstuk) en op deJordanlaan in Zeist overstappen op weer een andere U-link: lijn 50.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (7)

Ik pak lijn 28 die inderdaad minder vol is dan vroeger; nietsardientjesvol meer, gewoon vol; de tram heeft het pleit gewonnen. Maar hoeloopt dat in het grote kantorengebied Rijnsweerd, waar vroeger die extraspitsritten begonnen? Alle kantoorklerken kunnen mee – althans bij deze rit;het blijft allemaal een momentopname. Daarbij moeten ze dan wel staan.

Wat sommigen tijdens hun werkdag ook wel doen. Bij mij op dezaak staan ze wel achter een soort katheder of kansel. Dat vinden ze gezonderdan zitten. Zitten is het nieuwe roken. Maar staan op kantoor de nieuweaanstelleritis: kijk mij eens gezond bezig zijn, kijk mij eens deugen; het iswel een bepaald type dat dat doet. De overtreffende trap zag ik laatst ook al:iemand die al fietsend achter haar bureau zat.

Willen we dan terug naar de tijd van Dickens, toen kantoorklerken8 uur per dag of langer achter hun lessenaar stonden? Ja, waarom gaan we danook niet meteen weer een ganzenveer in de inktpot dopen?

Ik zou zeggen, als je zo tuk bent op bewegen tijdens jewerk, kies dan geen zittend beroep en word stratenmaker, of vuilnisman, of gymnastiekleraarof acrobaat, of zo.

Ik dwaal af. Dat zal nog vaker gebeuren, al was het alleenmaar om het verhaal leesbaar te houdenvoor wie niet erg geïnteresseerd is in routes, haltes, dienstregelingstabellenen kwart-kwartierdiensten.

Bij Utrecht Centraal halteert lijn 28 in beide richtingen langsperron A, aan de stadszijde van het station, niet ver van de tramhalte. Deoverige U-Links kun je nemen op de C-perrons aan de Jaarbeurszijde, om niet tezeggen de achterzijde van het station.

De rest van de route voert bijna geheel over vrije busbanen,eerst de Vleutenseweg en daarna door de nieuwe wijken in het westen. Ik deeddat stukin 2014 al eens, toen het merk U-OV geïntroduceerd werd. Toen vielhet me op dat bussen eeuwen stonden te wachten voor rode negenogen. Detijdwinst door die vrije busbanen werd daardoor teniet gedaan.

Daarvan is vandaag niets te merken. Vrijwel overal krijgenwe meteen groen, of liever gezegd: wit. We komen daardoor ruim op tijd aan bijstation Vleuten. De rit van Utrecht Centraal naar Vleuten duurde slechts 23minuten voor 11 km. In het donker; de foto's met zon zijn van afgelopen zomer.

Nou, al met al valt het me nog mee met lijn 28 en hetvervoer van / naar USP; het had allemaal erger gekund.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (8)

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (9)

Lijn 34: Naar Amersfoort, provincie Utrecht

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (11)

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (12)

Een compleet nieuwe verbinding: Utrecht P&R Westraven –Rijnsweerd – USP – Zeist Vollenhove, buiten het centrum van Utrecht om. Elkhalfuur (in de spits vaker) rijdt er een bus via Soesterberg door naar Station Amersfoort.

Die nieuwe lijn kost maar eventjes 36.600 DRU’s per jaar; ofje een emmer leeggiet, toe maar, doe maar duur, smijt maar met de DRU’s!Daarvan is dan wel weer 22.300 DRU terugverdiend door andere lijnen uit tekleden of op te heffen. Bijvoorbeeld lijn 52: Utrecht – Zeist Vollenhove.

Lijn 34 is naast lijn 28 de enige andere U-link dieRijnsweerd en USP aandoet. En de enige die niet via Utrecht Centraal rijdt. Zo’nlijn zal toch vooral studenten, scholieren en forenzen trekken. Opvallend isdaarom dat hij ook rijdt op zaterdag van 8:00 tot 18:00 uur, en opzondagmiddag. Doordeweeks is de laatste rit rond 21:00 uur.

Tot Zeist vertrekt de bus in de spits om de 7½ minuut(halfkwartierdienst), in de dal-uren elke 10 minuten en op zater- en zondag elkkwartier.

Ik maak een paar ritten in de ochtend en de vroege middagvan de 8ste. Later in de avondpits zal ik hem in USP volgeladen zien worden.Maar ook midden op de morgen rijdt hij zeker niet voor niets.

De lijn wordt gereden met gele, ongelede bussen. Ik neem ereen op de korrel vanaf die mooie loopburg over de drukke Beneluxlaan bij dehalte Kanaleneiland Zuid, een ideale bus- en tram spotplek.

Deze bussen hebben linksvoor een rijtje met brede, diepefauteuils. Die zijn bestemd voor slecht-ter-bene senioren, maar juist leden vande doelgroep komen er zonder hulp nooit meer uit als ze er eenmaal inweggezonken zijn. Ik voor mij kies liever die hogere banken voorbij deachterdeur, voor het broodnodige overzicht.

Daar gezeten, zie ik de bus vanaf de ‘t Goylaan de snelwegoprijden, langs de forten de Lunetten en over het spoor en over de trambaan vanlijn 22 heen. Een eindje voorbij stadion Galgenwaard rijden we Rijnsweerd binnenen in het verlengde daarvan USP. We staan weer eens achter een tram. Een colonnestudenten komt eruit en begeeft zich en groupe naar het scheve Educatorium.

Ik blijf zitten tot de halte Wilhelmina Kinderziekenhuis. Datis met een kleurige loopbrug over de weg verbonden met het Prinses MáximaCentrum voor kinderoncologie.

Op een of andere manier krijg ik geen enkele bus 34 goedvoor de lens, maar wel weer die lange sliert van 28, die we al gehad hebben.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (13)

Ik doe hier, behalve fotograferen, wat ik altijd doe in debuurt van ziekenhuizen: waarderen dat ik zelf redelijk gezond ben. En overdenkde treurnis van grote gebouwen vol zieke kinderen. Het voetgangerslicht bij detram- en busbaan toont een wereldberoemde Utrechtse, Nijntje, in groen enrood, in plaats van een voetganger. En de CliniClowns zullen daarbinnen wel afen aan draven, maar het blijft een treurige plaats.

Over die CliniClowns las ik een poosje geleden dat het geenvrijwilligers zijn, zoals iedereen denkt. Het zijn professionele acteurs dieveel en veel beter betaald krijgen dan verpleegkundigen. Te bizar voor woorden.

Mijn moeder doneerde altijd aan al dat soort twijfelachtigecharitatieve instellingen. Na haar overlijden moest ik er een stuk of 35afzeggen. Een heidens karwei, want donateur worden kun je met één muisklik,maar je donateurschap opzeggen wordt je zo lastig mogelijk gemaakt. Vele instellingenbleven ook na de mededeling van moeders overlijden gewoon acceptgirokaartensturen, met larmoyante verhalen erbij over hoe hard ze het geld nodig hadden.

De CliniClowns maakten het me ook geenszins gemakkelijk. Ikmoest ervoor opbellen en kreeg een bandje waarop een irritant clownsstemmetjeme vertelde dat alle clowns in gesprek waren. Ja, daar kun je echt om lachenals je de erfenis van je moeder aan het afwikkelen bent! Van zulke clowns zouje nog zieker worden dan je al was, als je ziek was.

Snel verder op mijn bus-odyssee. De volgende bus 34 gaathelemaal door naar Amersfoort. In Zeist Vollenhove – de Bijlmer van Zeist, metflatblokken in bosschages – deelt hij zijn route met een andere U-link, lijn73. Daar komen we nog op.

De Panweg is het eindpunt van de korte ritten op lijn 34; dePanweg, genoemd naar de bosgod, mogelijkerwijs. Je hebt hier ook het Panbos,het bos van de bosgod.

Nu zetten we er echt de sokken in. 34 transformeert tot eenware sneldienst. We nemen de N 237 met uitzicht op kastelen van huizen met 6nullen. Vóór Amersfoort NS stopt de bus alleen nog bij de halten SoesterbergWest, Soesterberg Oost en Amersfoort Zon en Schild. De weg voert in Soesterbergeen stukje door een tunnel die het bestemmingsverkeer in staat stelt, veiligdie drukke, brede weg te kruisen.

Er is opvallend genoeg geen halte bij de middelbare scholenaan de westkant van Amersfoort. Hier mag U-OV misschien niet vissen in devijver van Syntus die erlangs rijdt onder andere met lijn 56 (Amersfoort –Soesterberg – Driebergen – Doorn – Wijk bij Duurstede).

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (14)

U-OV en Syntus broederlijk naast elkaar in Amersfoort

Laatst werd bij De Slimste Mens de vraag gesteld in welkeprovincie Amersfoort lag. ‘Gelderland!’, zei de eerste van 3 niet al tesnuggere jonge BN’ers, van wie ik nog nooit gehoord had voordat ze aan die quizdeelnamen. ‘Overijssel’, probeerde de tweede. ‘Utrecht?’, zei de derde, op eentoon van: dat zal ook wel niet goed zijn. Och, de titel van het programma DeSlimste Mens slaat in de eerste plaats op Maarten van Rossem, zoveel is welzeker.

Niet dat ik nou een lans wil breken voor het aardrijkskundeonderwijsdat wij vroeger kregen. We moesten oorden, waar we nooit geweest waren en welnooit zouden komen, kunnen aanwijzen op een blinde kaart. Maar ik ben nu toch welblij dat de kaart van de Provincie Utrecht tot mijn parate kennis behoort.Anders had ik niet geweten of ik met mijn Provincie Dal Dagkaart wel tot heteindpunt had kunnen blijven zitten.

Nog geen kwartier na vertrek uit Zeist arriveren we bijstation Amersfoort. Op de terugweg besluit ik van Soesterberg Oost naarSoesterberg West te gaan lopen.

Geen overdreven boeiende wandeling. Het dorpje Soesterberggaat schuil achter een hoge geluidswal. Dat stuk wordt bediend door U-link 73die ik zie klaarstaan in een zijstraat. Aan de andere kant van de weg weet ikhet voormaligeVliegveld Soesterberg waar ik 2 zomers geleden fietste. Het isnu een natuurgebied, waar je de Koude Oorlog onmogelijk kunt vergeten.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (15)


Het lijkt wel of ze dat in Soesterberg ook helemaal nietwillen. Op prominente plekken staan beelden die herinneren aan de Amerikaanse Bezettingvan het dorp, zoals deze chinook (zou het kunnen wezen; ik heb van bussen meerverstand dan van wentelwieken).

Ik pak nu bus 34 naar de halte Zeist Jordanlaan. Die isgenoemd naar het Jordan Montessorilyceum en dat weer naar de rector ervan,Henry Jordan. Het is een belangrijke overstaphalte. Behalve U-link’s 34, 50en 73 stoppen hier ook nog een paar reguliere buslijnen. Per werkdag per richtinghouden er zo’n 350 bussen halt bij deze halte. In de spits komt dat neer op 30bussen per uur per richting.

De halte ligt vlak bij de villa Mooi Zeist. Die wordt invervoernota’s altijd genoemd als mogelijk eindpunt van de tram die ze vanuitUSP willen doortrekken. Geen erg zinvol idee, want de tram bedient dan maar éénhalte van het mega-dorp dat Zeist is. Voor de rest moet je hier dan overstappen,terwijl er nu diverse rechtstreekse bussen Utrecht – Zeist rijden.

Zo’n tram zou wél handig zijn voor de bezoekers van de 120jaar oude villa Mooi Zeist, die dienst doet als kantoor en vergadercentrum. Enniet te vergeten voor die van het gelijknamige Indonesisch restaurant, vlak omde hoek.

Als je bij de halte Jordanlaan wilt overstappen van bus 34op 50 of vice versa, moet je de hyperdrukke Utrechtseweg oversteken. Dat kun jeveilig doen bij het verkeerslicht of onveilig door plompverloren de weg over terennen als je je bus ziet aankomen. Busreizigers, mijzelf niet uitgezonderd,krijgen dan een rode waas voor ogen en verliezen elke voorzichtigheid uit hetoog. Er staat daarom een eveneens rode afzetting in de middenberm, die echterdoor reizigers is vertrappeld.

Ik kies toch maar voor de veilige weg van de zebra, en reisin een volgende aflevering verder met lijn 50.

Frans Mensonides
Tot hiertoe gepubliceerd op 19 januari 2020

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (16)


U-link 41: bus met lange kont

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (18)

Maar eerst: lijn 41. Wat zal ik vandaag eens gaan doen, loopik me af te vragen op nieuwjaarsmorgen. Voor de tigste keer in mijn leven hetnieuwjaarsconcert van Wenen op tv zien en die waaghalzerij inGarmisch-Partenkirchen? Of een voortvarende start maken met het streekbusthemavan deze winter? Ik kies wijselijk voor het laatste.

Garmisch-Partenkirchen hoop ik trouwens van de zomer vanuitde trein te zien (niet vanaf de springschans). Ik ben van plan, na eenafwezigheid van 46 jaar terug te keren naar de Alpen (niet voor waaghalzerij). Maardaarover tegen die tijd meer.

Voorlopig bussen die de polder doorklieven. U-link 41(Utrecht – Wijk bij Duurstede via Bunnik, Odijk,Werkhoven en Cothen) is van het zestal de lijn die het meest op eensneldienst lijkt. De bussen leggen hun 27 km af in ongeveer 3 kwartier, watneerkomt op 36 km/uur. Ze ontsluiten een stuk platteland waar de haltes endorpen kilometers uit elkaar liggen.

Dat was altijd al zo. Op dit traject is geen spectaculaire kwaliteitsspronggemaakt vergeleken met de vorige versie van lijn 41. Integendeel: de bussenrijden in de spits elke 7½ minuut in dedrukste richting, wat al zo was in 2013 toenU-OV geïntroduceerd werd. Lijn242, die rechtstreeks van Wijk bij Duurstede naar USP reed, is opgedoekt; zoalshierboven al gezegd, moet je daarvoor bij Galgenwaard overstappen op de (daaral overvolle) tram. De spitsdienst 241, Wijk bij Duurstede – P&R UtrechtWestraven, die Bunnik links laat liggen, rijdt nog wel.

Net als bij lijn 28 komt de extra capaciteit op lijn 41 nietvan frequentieverhoging maar van vergroting van het aantal zitplaatsen. Op lijn41 rijden gloednieuwe bussen met een opvallend lange en hoge kont en 2achterassen. Deze ongelede Setra-15 meterbussen tellen 60 zitplaatsen, meer danmenige gelede bus die in dit land rondrijdt.

Met een kwartierdienst op zon- en feestdagen had op deze woensdag-die-een-zondag-iseen 20-persoonsbusje wel volstaan. Het is eigenlijk weer om binnen te blijven.Er hangt dichte mist en het is ijs- en ijskoud. ´IJskoud’, dat schrijft daniemand die de winter van ’63 bewust heeft meegemaakt. Wat heet koud? Deoudmodische thermometer aan de gevel van een café in Wijk bij Duurstede staatzelfs nog een paar millimeter boven het vriespunt.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (19)

De week dat ik U-link doe, beleven we 4 seizoenen. Vandaagtoch wel wat winters; as. zaterdag herfstig, winderig en nat, en volgende weekwoensdag zal de temperatuur het midden houden tussen die van een heel, héél latenazomerdag of een héél erg vroege lentedag. En de zon moet je overal zelf maarbijdenken op de foto’s.

Vanaf Utrecht Centraal nemen we de Dichtersbaan die parallelloopt aan het spoor, langs de Dichterswijk. Die busbaan komt uit bij stationUtrecht Vaartsche Rijn. Ook deze zonnigefoto dateert van afgelopen zomer.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (20)

U-link 41 volgt tot stadion Galgenwaard de route van deopgeheven lijn 12. De trambaan langs de Laan van Maarschalkerweerd ligt erverlaten bij. Morgen komen de Urbos-trams weer uit de remise.

In de U-links roept een opgewekte mannenstem de haltes om:‘Koningsweg 175!!!’, alsof de Koningsweg de place to be is in Utrecht.

Voorbij de gazeusefabriek van Bunnik slaat de bus de N229richting Wijk bij Duurstede op. Ter hoogte van Odijk en Werkhoven heeft dezeweg kilometerslange busstroken. Het lijkt vandaag overdreven, maar het zal doordeweeksin de spits echt wel nodig zijn.

Ik stap uit in een nieuwbouwwijk van Wijk bij Duurstede enloop terug naar het centrum, waar de bus niet doorheen rijdt, maar hooguitlangs schampt.

Ik schreef er in 2008 al eens over: de woelige geschiedenisvan 2 millenniaDorestad. De Romeinen banjerden er rond; het was rond het jaar800 het grootste handelscentrum van West-Europa, en is in de huidige tijd onderde naam Wijk bij Duurstede een sluimerend, doch alleraardigst provinciestadje,dat nogal uit de slinger ligt.

De busstaking die in 2008 op handen was, veroorzaakte danook veel ontreddering onder bewoners die van het OV afhankelijk waren. Hetdichtstbijzijnde NS-station is Culemborg, en dat is een uur fietsen. Bus 41stopt in de nieuwe dienstregeling zelfs niet meer bij station Bunnik. Je moetdaarvoor uitstappen bij de halte Van Zijldreef, een halve kilometer van hetstation.

Dat stuk uit 2008, dat is ondanks die staking een veelleuker stuk dan dit. Wat er toen niet was, en nu wel: mist. Het levertsfeervolle plaatjes op.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (21)

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (22)

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (23)

Niet alleen de lucht, maar alles zit potdicht in Wijk bijDuurstede, zelfs op de Maleborduurstraat, het horeca-hart. ‘All is quiet on NewYear’s Day’. Ik heb er rekening mee gehouden en proviand meegenomen.

Op de terugweg ga ik nog even kijken in Odijk, een kleindorpje langs de N229 en de Kromme Rijn.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (24)


Odijk telt 2 U-linkhaltes, Odijk Noord en Odijk Zuid. Als ikna mijn ronde door het dorp aankom bij de halte Zuid, zal mijn bus naar Utrechtvolgens de digitale reisinformatie over 3 minuten vertrekken en die naar Wijkbij Duurstede aan de overkant ook over 3 minuten. Ik hoop de laatstgenoemdeenprofil op de foto te kunnen zetten en daarna in te kunnen stappen in deeerstgenoemde.

Dit gaat vaker voorkomen in deze U-link-week. Gespannenwacht ik af welke als eerste gaat komen. Het is helaas die naar Utrecht, die iknu moet laten gaan om die naar Dorestad goed voor de lens te krijgen. Terwijlik kleumend een kwartierlang op de volgende sta te wachten, overdenk ik nogmaar weer eens het zonderlinge van mijn hobby. Ik ben vermoedelijk de enigebusreiziger ter wereld die hoopt dat de bus aan de overkant eerder komt dan dezijne.

U-link 50: v/h de mooiste lijn van Nederland

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (27)

Bus 50, ooit gereden door Connexxion, in Amerongen en Elst.Archieffoto zomer 2013.

Ook lijn 50, Utrecht -Wageningen / Veenendaal via de Utrechtse Heuvelrug, is een oude bekendeop deze site. Ik deed hem voor het eerst opdonderdag 7 maart 1998. Toen reedhij nog helemaal het traject Arnhem – Utrecht, met het Midnet-logo op de vierkanterige,weinig gestroomlijnde bussen, en stond hij bekend als de mooiste lijn vanNederland. Het was ook een van de langste: ca. 64 km.

De kwalificatie ‘mooiste’ had hij te danken aan het uitzichtonderweg op bossen, landgoederen, landhuizen, bomenlanen en zo nu en dan eendoorkijkje op de Rijn. Dat zie je allemaal nog steeds. Maar als je nu voorinzit, valt vooral de zee van rode autolichtjes op waar de bus achteraan rijdt.

Al in 2000 merkte ik dat woonwerkritten met lijn 50 een stukminder plezierig waren dan pretritjes in de daluren. Ik werkte een korte tijd ophet toenmalige gemeentehuis van de toenmalige gemeente Driebergen-Rijsenburg.Voor het vervoer vanaf station Driebergen-Zeist maakte ik gebruik van lijn 50. Maardie bussen waren zo vol, zo vertraagd en zo langzaam dat ik na dag één albesloot om de 2 km van station naar gemeentehuis voortaan maar gaan te lopen.

Ergens tussen toen en nu is lijn 50 ingekort tot Wageningen– Utrecht. Een paar jaar geleden kwam er een zijtak uit Veenendaal bij. Arnhem– Wageningen valt nu onder Breng.

De lijn heeft flink aan snelheid ingeboet, sinds 1998. Toenstond er in de avondspits 2:03 uur voor de reis Arnhem – Utrecht; tegenwoordigis dat 2:23 uur, als je tenminste in Wageningen de krappe overstap van Breng opSyntus haalt.

Een verschrikkelijk groot drama is dat ook weer niet voor deconcurrentiepositie van lijn 50. De auto’s staan in dezelfde file als de bus.Met de particuliere vierwieler ben je niet veel sneller op je bestemming. Arnhem– Utrecht doe je per trein trouwens in 35 minuten.

De vraag knelt wel, waarin nu precies dekwaliteitsverbetering zit van de U-link-versie van lijn 50. Niet in nieuwebussen; die rijden er niet. Niet in de 5-minutendienst tussen Doorn en Utrechtin de ochtendspits; die was er in 2000 al, al kwam die doorgaans neer op eensper kwartier 3 bussen bumper aan bumper.

In 2017 kregen bus en auto bij Driebergen-Zeist eenonderdoorgang onder het spoor. Dat scheelde weer een paar minuten. Nu, in het U-linktijdperk,stopt de bus tussen Utrecht en Zeist alleen bij de halte De Bilt KNMI, v/hTunneltje de Bilt. Hij slaat de dunnere haltes over, waar de bus toch al vrijwelnooit stopte omdat er zelden iemand stond te wachten. Dus hoeveel tijdwinst datoplevert…

Door de ingewikkelde opbouw van de dienstregeling gaat ooknog tijd verloren. Overdag rijdt 7 dagen per week elk halfuur een bus Utrecht –Wageningen en elk halfuur één van Utrecht naar Veenendaal, beide gereden doorSyntus. Gecombineerde kwartierdienst tot Elst (U). ’s Avonds rijdt er elkhalfuur een bus Utrecht – Wageningen en elk uur een van Leersum naar Veenendaal.

Die bussen worden op sommige tijdstippen aangevuld met extraritten, soms tot Driebergen-Zeist, soms ook tot Doorn, en meestal gereden metU-OV-bussen. En daar zit hem de crux. Want er is dan bijvoorbeeld totDriebergen-Zeist 10-minutendienst, maar van daar tot Elst een kwartierdienst.Wat betekent dat er elk half uur een bus 5 minuten moet stilstaan bijDriebergen-Zeist, door de overgang van 10 op 15. Tel uit je tijdwinst!

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (28)


Het zal niet liggen aan de malloot die achter het stuur zit alsik op de vroege avond van nieuwjaarsdag de bus van Zeist naar Utrecht neem. Hijscheurt met 75 km/uur door het centrum van Utrecht. Als alle chauffeurs datdeden, kon de lijn met een stuk minder DRU’s toe. En kon je ook wel weer vandie ouderwetse hardpapieren kotszakken in de bus ophangen.

De eerste rit maakte ik die morgen in aanzienlijk kalmertempo van Utrecht Centraal tot het Oorsprongpark aan het eind van de Biltstraat.In het centrum van Utrecht heerste een serene nieuwjaarsmorgenrust. Enkelegezinnen wandelden wat landerig rond, om de oliebollen te verteren.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (29)

Oorsprongpark, waar de oerknal plaatsvond. Hier ligt deoorsprong van alle dingen.

De zaterdag daarop neem ik hem na donker van Utrecht richtingWageningen, zonder files en ook bijna zonder passagiers. De dorpen Leersum enAmerongen zijn er in de loop der jaren niet op vooruitgegaan qua busvervoer.Ooit reed er een bus door hun nieuwbouwwijken - lijn 51 was het, geloof ik –maar die is ten ondergegaan aan de DRU-rekenarij.

Als je zo’n provincieticket hebt, wil je daar ook hetuiterste uithalen. Ik zou kunnen doorrijden tot de halte Rhenen Noda; daarhoudt Utrecht echt op. Maar daar in de rimboe gedropt te worden in de regen lijktme toch minder aantrekkelijk. Dus ik stap uit in het zicht van de Cuneratorenvoor een eenvoudige doch calorie- en koolhydraatrijke maaltijd bij eencafetaria in het hart van het stadje.

Bus 50 stopt in Utrecht bij de halte Neude, in Rhenen bijNoda en in Wageningen bij Nudenoord. Alle drie die namen gaan terug op eenoud-Nederlandse vorm die zoiets betekent als: moerasland. Rimboe; ik zei hetal.Tussen die drassige laagvlakten in liggende toppen van de Heuvelrug.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (30)

De woensdag daarna maak ik nog een slag van Utrecht naarDoorn. De bus stopt midden in het dorp bij het gemeentehuis van de UtrechtseHeuvelrug dat tevens een groot aantal maatschappelijke en cultureleinstellingen herbergt.

Voordat dit moderne gebouw werd opgetrokken, stond er het ouwelijkegemeentehuis van de in 2006 opgeheven gemeente Doorn. Ook daar heb ik nog eenblauwe maandag gewerkt; niet veel langer dan een maandag. Dat kan ik zeggen opeen stuk of 14 à 15 plaatsen in de provincie Utrecht. Ruim de helft van dieadressen, daar kom ik deze week langs.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (31)


Wat er toen nog niet stond, is het standbeeld van de in zijntijd befaamde, doch thans alleen nog door neerlandici (in spe) gelezenschrijver Simon Vestdijk (1898-1971). De laatste 32 jaar van zijn leven woondehij in Doorn.

Op pad met verschillende buslijnen valt me vanmiddag hetenorme aantal brugpiepers op dat onderweg is, op deze 3e schooldag van 2020. Heersteer in deze provincie een geboortegolf, zo’n jaar of 13 geleden? Het lijkt welof ze met het jaar jonger worden. Maar dat zeiden we al in de 4e van demiddelbare school tegen elkaar, pratend als ouwe opaatjes: ‘Ze zijn dit jaaralweer kleiner dan vorig jaar’.

Ergens tussen Doorn en Driebergen-Zeist komen er oudere scholierenvan een jaar of 19 binnen in nette pakken en met van die degelijke, bruine,lederen schooltassen. Die waren al ouderwets toen ik ermee naar school moest,terwijl de vlottere jongens en meisjes in mijn klas hun kennis met zichmeedroegen in een ‘pukkel’. Er is hier ergens een Business School in de buurt.

Het loopt tegen halfvier en langzaam begint de Hoofdstraatvan Driebergen alweer vol te lopen met file.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (32)


Even nog in de schemering het Tunneltje van De Bilt op defoto zetten, op U-linklijnen 50 en 73. Die halte heet nu dus KNMI, maar wordtin de bus voluit aangekondigd als: Koninklijk Nederlands MeteorologischInstituut.

Ik ken de reden niet van de naamsverandering, maar het zoukunnen zijn dat het een eerbewijs is aan de ca. 400 medewerkers van datinstituut. Die komen tegenwoordig uiteraard allemaal met de bus naar hun werk;nergens slaat de autoschaamte zo hard toe als onder weer- en klimaatdeskundigen.


De U-links 50, 73 en 77 nemen deze hellingbaan over de Van Sijpesteijnkade opde route tussen de C-perrons van het busstation aan de Jaarbeurszijde en het Centrumvan Utrecht. Voorbij deze bult duiken ze onder de sporen van Utrecht Centraaldoor.

T.z.t. gaan ook de doorgaande trams IJsselstein / Nieuwegein– Utrecht – USP die helling nemen. Wanneer zullen we dat beleven? Het is eenafgezaagde grap, maar: ‘Het kan niet lang meer duren. De sporen liggen er al’.

U-link 73: Treurtrip naar Maarssenbroek

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (36)

Janskerkhof

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (37)

Oorsprongpark

U-link 73 verbindt, althans op zon- en nieuwjaarsdagen,Maarssenbroek met busstation Zeist, via Utrecht Centraal en Utrecht Centrum.Van maandag t/m zaterdag rijdt er elk halfuur een bus door naar Soesterberg. Ookzijn er in de spits ritten speciaal naar het Handelscentrum, een kantorenparkin het noorden van Zeist.

Over de 24 km van Maarssenbroek naar Zeist doet de bus opzondag een krap uur en in de spits een heel ruim uur. Alweer, net als U-link28: redelijk voor binnen een agglomeratie, maar niet echt flitsend.

Het traject Maarssenbroek – Utrecht is overgenomen van lijn37 die niet verder reed dan Utrecht Centraal. Zeist Vollenhove leverde 3buslijnen in om DRU’s voor U-links 73 en 34 te fourneren.

Op die mistige, donkere nieuwjaardag doe ik de tak naarZeist helemaal aan het eind van middag, wat dit feeërieke plaatje oplevert van busstationZeist. Ook in het winkelhart van Zeist, omgeving Slotlaan, is alles gesloten opde eerste dag van het jaar.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (38)

De route Utrecht – Zeist is hierboven al grotendeelsbeschreven. Hij loopt tot de Jordanlaan gelijk aan die van lijn 50 en daarnavia Vollenhove naar het busstation.

Het lekkerst, de ware treurtrip met deze lijn, bewaar ikvoor zaterdagmiddag. Als ik op perron C sta te wachten op de bus naarMaarssenbroek, hoor ik een vrouw tegen haar echtgenoot zeggen: ‘Het is gewoonomgedraaid. Vroeger moesten we lijn 37 nemen, en nu lijn 73!’

‘Eerst drie-zeven en nu zeven-drie’, verduidelijkt zij nog. Deman kijkt of hij water ziet branden. Van U-link heeft hij nog nooit gehoord. Hijis een door beslommeringen gekwelde middelbare man van het type: 75.000 km perjaar in de leasebak als vertegenwoordiger. In de bus zit hij alleen als hij opzaterdagmiddag met zijn vrouw naar de stad gaat.

Lijn 73 rijdt op zaterdag met gelede bussen een wat karigekwartierdienst. Doordeweeks 10 minuten, en in de spits zelfs 7½.

We nemen de Vleutenseweg, via die busbaan waarvan de zomergewaarschuwd werd dat er bussen reden. Die rijden er nu nog steeds, dus hetblijft: uitkijken. Daarna het stuk Leidsche Rijn bij het ziekenhuis en bij datlanggerekte winkelcentrumThe Wall langs de snelweg. Ik ging er vorige winter eens buurten. De loop wiler maar niet inkomen en het wordt telkens voor steeds minder miljoenendoorverkocht van de een naar de ander.

Maarssenbroek is het lelijke gedeelte van de gemeenteMaarssen, waarvan de hoofdplaats een idyllisch dorpje is. De route van lijn 37lijkt op een paperclip. Eerst ga je over de Vogelweg helemaal naar het noorden.Daarna maakt de ringweg bij de Zwanenkamp bijna een haarspelbocht, wordt hijomgedoopt in Safariweg en koerst de bus daarna af op station Maarssen en hetwinkelcentrum Bizonspoor.

Vanaf de ringweg zie je geen woonwijken; die liggen achtereen hoge wal. Ik weet hier nooit of dit is om de bewoners af te schermen vanhet verkeerslawaai of de gebruikers van de ringweg de blik op Maarssenboek tebesparen.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (39)

Ik stap uit bij de voorlaatste halte, Kamelenspoor. Welkedoorgedraaide ambtenaar of straatnamencommissie verzint in zo’n stuk HollandsWoonervia toch straatnamen die doen denken aan een safari in donker Afrika? DeSavannahweg heb je hier ook nog in de buurt.

Maareen lezer wees me erop dat de Savannahweg op Utrecht Lage Weide,evenals de Nautilusweg aldaar, genoemd is naar een atoomonderzeeër -ook geen alledaags thema.

Een bijzondere halte is dit. Hij ligt, zoals je verwacht,aan de rechterzijde van de autoweg. Maar nog meer naar rechts – helemaal linksals je in de bus richting Utrecht zit - ligt de vrije busbaan voor detegenovergestelde richting. Voor de halte moet je die baan oversteken enuitkijken dat je niet geplet wordt.

Een plaatje zegt hier meer dan 100 woorden. Maar hoe loop jede wijk nou in? De toegang is goed verborgen achter schuttingen.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (40)


Als ik dwars door die wijk heenloop, moet ik uitkomen bij deandere tak van die paperclip; bij de Vogelweg. Het is zo’n buurt metkronkelende straatjes waar iemand met mijn oriëntatievermogen ogenblikkelijk deweg kwijt raakt. Gelukkig wijzen de ANWB-wegwijzers hier vooral de woonervenaan en niet alleen naburige plaatsen.

De kindertjes van Maarssenbroek spelen allemaal binnen op dezaterdagmiddag. Op straat zijn alleen twee bejaarde, wat verkommerde,verplukte, scharminkelachtige hondjes te zien, elk voortgetrokken door hun idem-ditobazinnetje. De bushalte aan de Vogelweg ligt hier niet achter een schutting,maar is bereikbaar via een tunnel.

Het valt moeilijk te geloven dat uitgerekend in dit oord Maarssenbroekde website is ontstaan die je nu leest, het product van een schoonheidsminnaar.Toch is dat zo. Sedertdien heb ik Maarssenbroek niet overlopen. In de helejaren 10 ben ik er geen een keer geweest.

Ik heb ook Vaassen, Voorburg en Rijswijk wel aangewezen als ontstaansplaatsvan De digitale reiziger en de rest van mijn site. Als het 25-jarig jubileumvan de Thuispagina aanbreekt, ga ik dat hele verhaal weer eens oprakelen. Datis nu een stip op de horizon, maar het nadert langzaam maar zeker; eind volgendjaar is her zover.

Terug naar Utrecht Centraal.


Busbaan Dichterswijk in aanleg

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (42)

Bussen (gewone, dit keer, geen U-links) steken de Croeselaan over

Van de zomer deed ik deBusbaan Transwijk, een juistvoltooide tak van de zogenaamde HOV-bril van Utrecht. Dat is een netwerk vanhoogkwalitatieve bus- en trambanen. Er komt nog zo’n busbaan, op de route vanUtrecht Centraal naar de plek waar de Busbaan Transwijk begint. De nieuwe baanloopt over de Van Zijstweg en de Dr. M.A. Tellegenlaan. Hij wordt 700 meterlang en gaat Busbaan Dichterswijk heten, niet te verwarren met de Dichtersbaanlangs het spoor. De aanleg van Busbaan Dichterswijk is afgelopen novemberbegonnen en moet voor het eind van dit jaar klaar zijn.

Ik loop de route op zaterdagmorgen de 11e. Vanaf perron C enD rijden de bussen achter het grote Rabo-bankgebouw langs en steken deCroeselaan over naar de Van Zijstweg. Ze passeren dan die opvallendeU-trechters, die voormalige zandkranen bij de Veilinghaven, die nu dienstdoenals vergaderruimte. Er wordt me wat afvergaderd en gecongrest in de Domstad!

Voorbij de brug begint de Dr. M.A. Tellegenlaan. Er ligt hiereen immens braakliggend terrein waar je bijna pleinvrees zou krijgen. Je zietdaar nu alleen een paar schoorstenen zich boven het maaiveld verheffen, diemisschien nog gebruikt worden, plus de villa en het kantoor Jongerius, die demonumentenstatus bezitten.

Dat zijn 2 bijzonder fraaie staaltjes van NieuweZakelijkheid. De Ford-fabrikant en -dealer Jan Jongerius (1881-1941), indertijdeen bekende Utrechtenaar, zette die woning en dat kantoor neer. Hij kwam uiteen tuindersfamilie die op deze plek jarenlang fruit geteeld had voor de velekazernes die toen in deze omgeving lagen. De soldaten kregen niet alleen maarrats, kuch en bonen, maar ook nog vitamine C.

Het kale terrein vormt de helft van de Merwedekanaalzone, eenlangwerpige strook grond van 2 km bij 300 meter. Die zal binnen afzienbare tijdvolgebouwd worden met woningen, en dan ook echt helemaal vol. Het nubraakliggende terrein is als eerste aan de beurt krijgt de wijknaam Merwede. Ca.5.000 woningen moeten er komen. Ze gaan reiken tot 100 meter hoogte.

Hetplan voor Merwede is nu in de inspraak. Het is debedoeling dat het een autoarme of zelfs autovrije wijk wordt. Een hoopUtrechters zijn daar mordicus tegen. Maar als het je niet bevalt, ga je er tochgewoon niet wonen? Met die drukbereden busbaan voor de deur en station UtrechtCentraal op fietsafstand kun je in ieder geval niet zeggen dat deze wijk slechtbereikbaar zal zijn.

Er rijden zo’n 10 buslijnen over deze route. Voorbij de Dr.M.A. Tellegenlaan splitst het leger bussen zich in 2 takken. De een gaat detunnel in naar de Busbaan Transwijk, de andere neemt de Europaweg richtingP&R Westraven.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (45)

U-link 77:Bus-safari door Suburbia


Galecop


Verder op bus-safari door de voorsteden van Utrecht. Lijn 77is de enige U-link die van de Busbaan Dichterswijk gebruik gaat maken. Hijrijdt van Bilthoven via Utrecht Centraal naar het busstation StadscentrumNieuwegein.

Ik neem hem op zaterdag de 4e. Eerst de tak naar Nieuwegein.Na de Merwedekanaalzone volgt de bus de tramroute een stukje, waarbij hijuitzicht biedt op de Uithoftrams die op zaterdag niet mee mogen doen en gestaldstaan op het remiseterrein in Nieuwegein. Daarna slaat hij af naar denieuwbouwwijk Galecop.

Engelstalige expats die er wonen, vragen zich vast af,waarom hun wijk Rukwindsmeris heet. Maar een cop of cope was in de middeleeuweneen overeenkomst om een stuk grond te ontginnen. Gale was een kale plek in eenweefsel of een bult op de huid; doorhalen wat niet van toepassing is. Gale zouook een eigennaam kunnen zijn.

Galecop is in de najaren van de 20ste eeuw ontwikkeld doorstedenbouwkundigen en architecten die geen curven hadden op het palet van huntekensoftware. Alle lijnen zijn hier kaarsrecht, behalve dehoogspanningskabels, krommen die nu eenmaal gebonden zijn aan wiskundigeformules.

Het begint knap eentonig en vervelend te worden, maar hierheb ik nog gewerkt, al kan ik de precieze locatie niet meer vinden. Het was in2001, kort voor nine-eleven. Ook maar weer voor een paar dagen, in eenaccountantskantoor dat kort tevoren verlaten was door de medewerkers. In hetkale gebouw stonden alleen nog een paarhonderd archiefdozen waarverhuisstickers opgeplakt moesten worden. Of zoiets; mijn herinnering aan dezeklus is enigszins vervaagd.

Behalve in Galecop heb ik ook nog gewerkt in het centrum vanNieuwegein en in de wijken Doorslag, Batau, Fokkesteeg en Plettenburg.

Nee, ik zat niet in een periode van 12 ambachten en 13ongelukken. Het was voor één en dezelfde werkgever, een schimmigdetacheringsbureau dat zich helemaal aan de onderkant van de markt bevond. Debaas nam de rotste klusjes aan, waar zijn concurrenten de neus voor ophaalden,als hij maar weer een paar grijpstuivers kon verdienen.

Het werk beviel me niet eens slecht. Ik had dat baantje, datniet het uiterste vergde van mijn capaciteiten, alleen om uit te rusten vanmijn studie, en me een boterham te verschaffen in mijn studietijd.

Die baas leek op het eerste gezicht wel een sympathiekekerel. Maar toen ik een paar jaar bij hem in dienst was, zette zijn financiëleen morele verwording in. Het eindigde ermee dat hij zijn vrijwel failliete tokoverkocht aan de grootste loser onder mijn collega’s en zijn spaarpot voor deouwedag veilig stelde via een of andere zwendel-bv. Op de nastoot bleek hijjarenlang onze pensioenpremie verduisterd te hebben.

Volgens wat ik gehoord heb, leeft hij nog steeds en verkeerthij in een blakende gezondheid. Er zijn ex-medewerkers van hem die heilig inkarma geloven. Maar die zitten nu al 15 jaar te wachten totdat het toeslaat. Ikvoor mij ben al lang klaar met dit verhaal uit de jaren 00. Maar in Nieuwegeinkan ik er niet NIET aan denken.

Zoals bijvoorbeeld op het Plaza, vlak bij het eindpunt vanlijn 77. Ook weer zo’n Ideaal uitstapje voor een treurtrip, dacht ik. Maar watis dat winkelplein opgeknapt, sinds ik er voor het laatst was in 2003! Echt het ware hart van Nieuwegein nu.

Ik werkte toen op de Krijtwal, hier vlak om de hoek, ookweer een dag of 2½. Krijtwal, hoek Mergelwal; ook in Nieuwegein heeft eenstraatnamencommissie de andere kant op gekeken toen er idiote namen uit dekoker van een overspannen ambtenaar rolden.

Ik moest toen naar een kantoorboekwinkel op het Plaza om 100archiefdozen te kopen; die ouwe schavuithad weer eens vergeten, voor materiaal te zorgen.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (48)

Nieuwegein Stadscentrum

Helemaal naar de andere kant, nu; naar De Bilt en Bilthoven.Deze bus komt niet langs v/h het Tunneltje De Bilt, maar rijdt via de Veemarktvan Utrecht. Onderweg zit ik me af te vragen hoe het komt dat in de voorstegeleding van de bus elk stoeltje bezet is, terwijl ik al die tijd in mijneentje in de achterbak zit. Die zal toch niet afgekoppeld worden, onderweg???

Maar ik begrijp het als we de straten van De Bilt /Bilthoven doorkruisen, met dat bakbeest over de drukke winkelstraat Hessenwegen langs de twee-onder-één kappen van een villadorp. Je voelt je in eenachtbaan. Bovendien telt deze gemeente meer kuilen in de weg dan Blackburn,Lancashire. BOEM, KWAK, KLEDDER, bij elke hobbel zit ik bijna tegen hetplafond. Alle busreizigers in (De) Bilt(hoven) weten het inmiddels: nooit ´achterbaks´gaan zitten in bus 77!

Via de Jan Steenlaan, ook veel te smal voor zo’n monster,belanden we op het eindpunt, station Bilthoven. Ik heb U-Link nu wel gezien, enneem de trein terug.

Om de zaterdag daarop toch nog een keer terug te komen.Inmiddels heb ik gelezen dat na protesten van buurtbewoners de bus verwijderdis van de Jan Steenlaan, en nu zijn oude route over de Rembrandtlaan heeftteruggekregen – die exact even smal is. Op de eerste laan maak ik de laatstefoto van mijn U-linkvierdaagse, en de eerste waarop een vaag zonnetje staat.

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (49)

Ja, voor de busjes van lijn 78 (De Leijen – WKC DeKwinkelier) is de Jan Steenlaan wel breed genoeg.

Er waren ook klachten van omwonenden over de vele bussen dieopgesteld staan bij Bilthoven NS. Nu ken ik stations in Nederland waar er veelen veel meer staan. Maar ik begrijp deze zaterdag toch wel wat ze bedoelen. Erstaan in de smalle straat voor het station 2 gelede U-link bussen gereed diemij niet willen meenemen, omdat ze nog niet gaan vertrekken. Een 3e bus wringtzich erlangs, opent wel de deuren voor mij en enkele andere wachtenden, en vertrektmet 9 minuten vertraging.

U-Link, een goedbedoelde poging om het busvervoer in de staden de provincie Utrecht wat op te krikken. Maar een beetje schuiven met DRU’s,dat levert echt geen kwaliteitssprong op. In de provincie die bijna een halfmiljard uitgaf voor een tramlijn van 8 km, mag de bus niets extra’s kosten.

Neemt niet weg dat ik me de afgelopen dagen wel met U-link vermaaktheb.

Frans Mensonides
26 januari 2020
Er geweest: woensdag 1 en 8 en zaterdag 4 en 11 januari 2020

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (51)


©Frans Mensonides, Leiden, 2020

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht (2024)

FAQs

‘DRU-neutraal’, U-link-bussen in Utrecht? ›

Een nieuw vervoersconcept in de stad en de provincie Utrecht: U-link. 6 buslijnen met hoge frequentie, zo hoog mogelijke snelheid en in de loop van 2020 ook nog gloednieuwe bussen, waaronder elektrische. De lijnnummers: 28, 34, 41, 50, 73 en 77.

Wat is u OV link? ›

U-link: snel, frequent en herkenbaar

U-link is de verzamelnaam voor zes hoogfrequente buslijnen die stad en regio Utrecht met elkaar verbinden. Vaker rijden en nieuwe bussen vormen de basis. Reizigers profiteren van meer openbaar vervoer met de voordelen van snellere reistijden en extra comfort onderweg.

Waar rijdt Syntus? ›

In de provincie Utrecht rijdt Keolis onder de naam Syntus Utrecht, waar ze ook een in voorgeschreven huisstijl rijden. In Almere rijdt Keolis onder de naam allGo (alleen stadslijnen), ook in een voorgeschreven huisstijl.

Is U-OV van NS? ›

U-OV is een merknaam van Bestuur Regio Utrecht waaronder vervoerbedrijf Qbuzz sinds 8 december 2013 het openbaar vervoer per bus en sneltram uitvoert in de concessie Regio Utrecht. De merknaam is de opvolger van de oude naam Voor U. Qbuzz nam het vervoer over van vervoerders Connexxion en GVU.

Welke bussen rijden in Utrecht? ›

Concessiegebied in en om de stad Utrecht

Het gaat hierbij om de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, Stichtse Vecht, Nieuwegein, Utrecht, Vianen, IJsselstein en Zeist. Hier rijden de gele bussen van vervoerder Qbuzz , onder de merknaam U-OV externe link.

Hoeveel kost een Syntus bus? ›

Open Wat kost een rit? Een rit is € 2,15 per persoon. In heel 2024 reizen kinderen gratis mee: per volwassene mogen er maximaal 3 kinderen van 4 t/m 11 jaar gratis meereizen. Kinderen t/m 3 jaar reizen altijd al gratis met het OV.

Wie is de eigenaar van Syntus? ›

Het Franse moederbedrijf is SNCF (zeg maar de Franse NS). Tot 9 oktober 2017 heette het bedrijf Syntus. De namen Syntus en Twents worden nu nog gebruikt, maar zullen langzaamaan van bus en trein verdwijnen. Het hoofdkantoor is in Deventer en de directeur is Alex Rentier, CEO sinds maart 2021.

Is de snelbus gratis? ›

Nee. Maak je gebruik van vervangend vervoer met een Keolis-bus, dan heb je een geldig vervoerbewijs nodig. Met een OV-chipkaart reis je dan net zoals met de trein.

QbuzzU-OVhttps://www.u-ov.info ›


Qbuzz

U-OV
https://www.u-ov.info
U-OV
https://www.u-ov.info
You need to enable JavaScript to run this app.

Hoe werkt U-OV? ›

Je kunt in alle bussen en trams van U-OV in- en uitchecken met je contactloze betaalpas, creditcard, of met je betaalpas op je mobiele telefoon of smartwatch. Zo wordt reizen met het OV steeds makkelijker. Een los kaartje kopen kon al met de betaalpas.

Hoe zet je je OV op je telefoon? ›

Helaas, je kunt je OV-chipkaart niet op je telefoon zetten. Maar dat betekent niet dat je niet kunt inchecken met je mobiel. In het OV inchecken met je smartphone gaat namelijk heel makkelijk en snel. Dit doe je met OVpay en je bankpas.

Wat is Uflex? ›

Wat is U-flex? U-flex is het nieuwe bussen. Een flexibele OV-service waarbij de bus niet volgens een vaste dienstregeling rijdt, maar op bestelling. U boekt uw bus via de TURNN app (bellen kan ook), gaat naar de bushalte en stapt in.

Hoe kan je je OV op je telefoon zetten? ›

Om je telefoon als OV-chipkaart te kunnen gebruiken, hoef je alleen maar een geschikte betaalpas aan Google Wallet of Apple Pay te koppelen. Je hoeft er dus geen aparte app voor te downloaden.

References

Top Articles
Latest Posts
Article information

Author: Virgilio Hermann JD

Last Updated:

Views: 5965

Rating: 4 / 5 (41 voted)

Reviews: 80% of readers found this page helpful

Author information

Name: Virgilio Hermann JD

Birthday: 1997-12-21

Address: 6946 Schoen Cove, Sipesshire, MO 55944

Phone: +3763365785260

Job: Accounting Engineer

Hobby: Web surfing, Rafting, Dowsing, Stand-up comedy, Ghost hunting, Swimming, Amateur radio

Introduction: My name is Virgilio Hermann JD, I am a fine, gifted, beautiful, encouraging, kind, talented, zealous person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.